Llanbedrog.com
Ogof Wil Puw Fox Hole
Ogof Wil Puw
Un o gymeriadau mwyaf adnabyddus ardal Llanbedrog tua 1750 oedd Wil Puw. Roedd yn gorfforol gryf a gwyllt ei ysbryd, heb ofni dyn na thrychiolaeth. Roedd ganddo long fechan yn gyfranog â dau neu dri arall o’r un nature ag ef ei hun.
Byddent yn mordwyo o hafan Fox Hole i ac o Gaerdydd, Iwerddon, Lerpwl, Llundain, ac yn y blaen, gan gludo pob math o nwyddau gogyfer ag anghenion morladron deheuol Llŷn ac Eifionydd. Byddent yn dod â nwyddau annholledig, megis gwirod, cwrw a halen er mwyn osgoi talu tollau trymion y llywodraeth. Dadlwythwyd y nwyddau yng nghwr dwyreiniol Mynydd Tir y Cwmwd â'u cludo dros lechwedd serth y mynydd i gongl anghysbell a diogel sef Ogof Wil Puw. Yma yn lygad y welgi yr oedd y nwyddau'n ddiogel o afael swyddogion y tollau.
Ogof Wil Puw Fox Hole
Wil Puw's Cave
One of the most famous characters of the Llanbedrog area around 1750 was Wil Puw. He was bodily stong with a wild spirit and feared neither man nor apparition. He along with three other like minded men owned a small ship.
They sailed from the shelter of Fox Hole to and from Cardiff, Ireland, Liverpool, London and so on, carrying all sorts of goods required by the pirates of south Llŷn and Eifionydd. They carried contraband goods, such as, spirits, beer, and salt, in order to avoid paying heavy government dues.. The goods were discharged at the southern corner of Mynydd Tir y Cwmwd and carried over the steep mountain slope to a distant and safe corner, Wil Puw's cave. Here on this storm swept slope, the goods were safe from the hands of the excise men.
Llyfryddiaeth / References
J. Jones (Myrddin Fardd), "Llên Gwerin Sir Gaernarfon."
Copyright © Llanbedrog.com 2005